İran Sineması – En İyi İran Filmleri

İran Sineması, yaklaşık 1970’lerden bu yana İran Yeni Dalgası ile birlikte modern bir sinema anlatısına kavuşmuştur. Türkiye’nin bir türlü yakalayamadığı ülke sineması kavramını İran’lı yönetmenler ülkelerine kazandırmışlardır. Onca baskıya, sansüre ve cezalandırmalara rağmen. İşte İran sineması hala sıkıntısını yaşadığı yönetimsel rejime karşı büyük bir aydınlanmacı hareketle sanatını ve sinemasını büyük bir güç olarak kullanılmış ve kullanmaya devam etmektedir.

Dariush Mehrjui başta olmak üzere Mohsen Makhmalbaf, Abbas Kiarostami, Jafar Panahi, Majid Majidi, Bahman Ghobadi ve Asghar Farhadi gibi yönetmenler İran Sineması’nı uluslararası arenada başarıyla temsil etmişlerdir. Oscar da dahil olmak üzer büyük festivallerin çoğunda bir çok ödülle bir çok ödülle dönmüşlerdir. Dünya’ya ”İran Sineması” kavramını haklı bir gururla söyletmişlerdi.
Listefilm ailesi olarak bizler de siz değerli takipçilerimiz için bu büyük sinema ülkesi ve film üstatlarını sizler için listeledik. İran filmleri arasından seçtiğimiz 30 filmlik en iyi İran filmleri listesini sizlere sunmaktan keyif alıyoruz:

İran Filmleri Listemize YORUM yapabilirsiniz.

En İyi İran Filmleri

 

30. My Tehran for Sale – Benim Satılık Tahran’ım – 2009 – İMDb: 6,5

Yönetmen: Granaz Moussavi
Tahran’dayız. Marzieh, Tahran’lı bir tiyatrocudur. Rejim tarafından tiyatrosu yasaklanıp kapatılınca birçok muhalif İran’lı sanatçı gibi o da yer altına inecek ve mesleğini icra etmenin yollarını arayacaktır. Bir nevi özgürlük arayışına dönecek bu arayış İran asıllı Avusturalya’lı Saman’ın Marzieh’in hayatına girmesiyle evrilecektir. 2009 yapımı My Tehran for Sale (Benim Satılık Tahran’ım) filmi İran’da doğrudan sansüre uğramış, İran’lı muhalifler arasında filmin korsanı yaygınlık kazanınca 2016 Temmuz’unda filmin başrol oyuncusu Marzieh Vafamehr tutuklamış ve 1 yıl hapis ve 90 kırbaç cezası ile yargılanmıştır. 28 Ekim 2016’da mahkemenin temyiz edilmesi ile hapis cezası 3 ay ile sınırlanmış ve kırbaç cezası iptal edilmiştir.

29. Pardé – Perde – 2013 – İMDb: 6,7

Yönetmen: Jafar Panahi, Kambuzia Partovi
İranlı muhalif yönetmen Jafar Panahi, rejimin bütün baskısına ve sansürüne rağmen film yapma aşkından vazgeçmiyor. 2009 yılında Ahmedinejad’ın cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından öldürülen milislerin anmasına katıldığı için tutuklanıp sonra da serbest bırakılan Jafar Panahi, 6 yıl hapis, 20 yıl yurtdışına çıkma ve film çekmeme cezasına çarptırılmıştır. O tarihten bu yana baskılara boyun eğmeyerek kaçak yollarla sinema yapan Jafar Panahi’nin “Pardé” (Perde) isimli bu son filmi otobiyografik bir yapım olduğunu izleyenlere haykırıyor adeta. Deniz kıyısında bir villada olmasına rağmen dışarıyı bir adım dahi atamayan ve dışarısıyla irtibatını koparmak için perdelere başvuran bir yazar ile derdini anlatmaya çalışıyor Panahi.

28. Safar e Ghandehar – Ayin Ardındaki Güneş Kandahar – 2001 – İMDb: 6,8

Yönetmen: Mohsen Makhmalbaf
Nafas, Kanada’da gazetecilik yapan Afgan bir kadındır. Günün birinden Afganistan’daki kız kardeşinden aldığı mektup sonucu zorunlu bir yolculuğa çıkmak zorunda kalacaktır. Nafas’ın kız kardeşi mektubunda Taliban’ın baskısına daha fazla sabrı kalmadığını güneş tutulması sırasında intihar edip hayatına son vereceğini yazmaktadır. Nafas, kız kardeşini kurtarmak için hemen harekete geçip onu kendi yanına almak için memleketine doğru yol alır. Bu yolculuk Nafas’ın kız kardeşi ve diğer Afgan kadınlarla özdeşleşmesine vesile olacaktır.

27. Gabbeh – Kilim/Hayatın Renkleri – 1996 – İMDb: 7,1

Yönetmen: Mohsen Makhmalbaf
Gabbeh, İran’daki göçmen aşiretlerce el emeği göz nuruyla örülen birbirinden özel ve derinlikli resimli desenlerin halılara nakşedilmesine verilen isimdir. Örülen bu kilimlerde destanlar, masallar, hikayeler gibi sözlü kültüre dayanan edebi nitelikteki anlatılar kendisine yer bulur. Orta yaşlı göçmen bir kilimci çift nehir kenarına halılarını yıkarken kilimin üzerindeki desen hakkında sohbet etmeye başlarlar. Bu sırada halıdaki kadın deseni canlanır ve halıdaki kadın herhangi bir insan gibi yaşamın içerisinde kendine yer bulmaya başlar. Sembolik ve metaforik öğelerle yüklü güzide bir filmdir Gabbeh.

26. Dast Neveshtehaa Nemisoosand – Elyazmaları Yanmaz – 2013 – İMDb: 7,2

Yönetmen: Mohammad Rasoulof
Mohammad Rasoulof tıpkı Jafar Panahi gibi İran’ın yasaklı yönetmenlerinden biridir ve film yapılması rejim tarafından engellenmektedir. O da Panahi’nin yolundan giderek kaçak göçek film yapma metotları uygulayarak derdini beyazperde aracılığı ile dünyaya duyurmak için var gücüyle gayret sarf eden bir film emekçisidir. 6 yıl hapis ve yurt dışına çıkma yasakları da bu cezaların çabasıdır. Dast Neveshtehaa Nemisoosand – Elyazmaları Yanmaz filminde ise yönetmen Mohammad Rasoulof, İran rejimi kara listesinde bulunan ve suikastları planlanan 21 gazeteci ile ilgili gerçek olaylardan yola çıkarak yaptığı bir filmdir. Kasra, siyasi tutuklu aydın bir yazardır ve hapishanede tutukludur. Hükumet aleyhtarı olduğundan gizlice hatıralarını kaleme almaktadır. Yazdıkları fark edilince Morteza ve Khoswor adındaki kiralık katiller yazarı ortadan kaldırmak için görevlendirirler…

25. Kasi Az Gorbehaye İrani Khabar Nadareh – Kimsenin Iran Kedilerinden Haberi Yok – 2009 – İMDb: 7,3

Yönetmen: Bahman Ghobadi
İran’ın yasakçı zihniyetine bir başkaldırı da müzik camiasından geliyor. Rejim’in düpedüz baskılayıp kontrol altına tuttuğu sanat dallarından biri de müziktir. Diğer sanatçılar gibi müzik sanatını icra edenler de rejimden yana sıkıntıdadırlar. Onlar da her türlü ”illegal” yolu kullanarak sanatlarını ve müziğin çok sesliliğini icra edeceklerdir. Muhalif bir müzik grubunun peşinde Tahran’ın yer altına iniyoruz ve biz kaçıyoruz ama kolluk kuvvetleri bir türlü peşimizi bırakmıyor. Biz, ne mi yapıyoruz? Onlara rağmen ve onlara karşı müziğimizi ve sesimizi duyurmanın yollarını arayıp buluyoruz!

24. Offside – 2006 – İMDb: 7,3

Yönetmen: Jafar Panahi
Kadınlara has birçok yasakla ismi anılan İran’da bu tip yasaklardan biri de futboldur. Kadınların futbol maçlarını statlarda izlemesi yasaklanmıştır. Erkek egemen dünyanın içine sızmanın bir yolu da onların kılığına girmektir. 2016 Dünya Kupası Asya elemelerinde İran -Bahreyn maçındayız. Bu maçı statta izlememenin tek yolu erkek olmaksa biz kadınlar da siz rejim yanlılarının kurallarına uyarız! Erkek kılığına giren kadınların 2006 yılındaki İran -Bahreyn maçı maceralarını seyirci oluyoruz Offside’de.

23. Gomgashtei Dar Aragh – Annemin Ülkesinin Şarkıları /Vatanımın Şarkıları – 2002 – İMDb: 7,4

Yönetmen: Bahman Ghobadi
Irak Kürdistanı… Saddam… Kürtler… Saddam’ın zulmü… Mülteciler… Mülteci kampı… Savaş… Kulakları çınlatan savaş uçaklarının sesleri… Yine savaş… Aşk… Çocukların kağıt uçurtmaları… Yine savaş… Kan… Gözyaşı… Sevgi… Emek… İran’lı Kürt müzisyen Mirza, 23 yıl önce ayrıldığı eşi Hanareh’ten aldığı mektupla Barat ve Audeh isimli yine müzisyen olan oğulları ile Irak Kürdistanı’nda bir yolculuğa girişirler…

22. In Film Nist – Bu Bir Film Değil – 2011 – İMDb: 7,5

Yönetmenler: Mojtaba Mirtahmasb, Jafar Panahi
İsmiyle müsemma bir Jafar Panahi belgeseli. İranlı yönetmen Mojtaba Mirtahmasb ile geçirdikleri sinemayla dolu bir günü bizlerle paylaşıyor ysaklı yönetmenimiz Panahi. Son dönemlerde üzerinde çalıştığı senaryoyu sekans sekans, sahne sahne bütün ayrıntıları ile Mojtaba Mirtahmasb’a anlatan Jafar Panahi şu soruyu da sormaktan geri kalmıyor: “Senaryo anlatılabiliyorsa filmini yapmaya gerek var mıdır?”

21. Dah – On – 2002 – İMDb: 7,5

Yönetmen: Abbas Kiarostami
Tahran’lı kadın bir taksi şoförünün oğlu dahil bir gün içerisinde taksisinde yolculuk yaptığı 10 kişinin hikayeleri… Toplum tarafından ötekileştirilen, baskıya uğrayan bu kadın odaklı bu 10 kişinin yolculuklarına misafir olurken İran’daki aile yaşantısına ve kadınların kendilerini ifade biçimlerine tanık oluruz.

20. Beed e Majnoon – Söğüt Ağacı – 2005 – İMDb: 7,5

Yönetmenler: Majid Majidi
Yusuf, çocukken geçirdiği bir havai fişek kazasından ötürü kör oluştur. Aradan geçen yıllarda Yusuf, Braille (Körler) Alfabesi ile okuyup profesör olmuştur. Eşi ve bir kızıyla mutlu bir hayt sürmektedir. Gözleri için yıllarca çalmadık kapı bırakmayan Yusuf, 45 yaşına geldiğinde artık teknoloji ilerlemiş ve ameliyat için Fransa’ya gitmiştir. Fransa’daki ameliyat aşarı ile geçmiş, Yusuf görmeye başlamıştır. Film bu andan itibaren bir insanın nan”kör”lük hikâyesine odaklanır.

19. Bad Ma Ra Khahad Bord – Rüzgâr Bizi Sürükleyecek – 1999 – İMDb: 7,6

Yönetmenler: Abbas Kiarostami
Bad Ma Ra Khahad Bord (Rüzgâr Bizi Sürükleyecek), Furuğ Ferruhzad’ın aynı isimli şiirinden esinlenerek beyazperdeye Abbas Kiarostami tarafından yansıtılmıştır. Filmin bir yerinde filmin başkarakteri Behzad Dorani yüzünü bile göremediği bir genç kıza bu şiiri okuması da Furuğ’a saygı duruşu niteliğindedir. Bir grup şehirli İran kırsalındaki dağlık bir yerleşim alanına gelirler. Rüzgâr onları sürükleyecektir ama nereye?

18. The Green Wave – Yeşil Dalga – 2010 – İMDb: 7,7

Yönetmen: Ali Samadi Ahadi
Bu belgesel film ile 2009 seçimlerinde İran’ındayız. Özgürlük yanlısı adayları için yıllardan sonra sokağa çıkıp demokratik yollarla haklarını haykırmaya başlayan ”Yeşil Hareket” ile beraberiz. 2009 Mayıs’ındaki Cumhurbaşkanlığı seçiminde Ahmedinejat’ın mağlup olup özgürlükçü aday Musavi’nin kazanamaması sonucu on binlerce seçmen ”oyum nerede?” diyerek sokaklara döküldü. Hak arayışnda bulunmak için sokaklara dökülen halk karşısında rejim yine bildiği tek dilden konuşurken muhalif gençler ve aktivistler başkaldırının boyutlarında bize olan biteni anlatmaktadır.

17. Ta’m e Guilass – Kirazın Tadı – 1997 – İMDb: 7,7

Yönetmen: Abbas Kiarostami
İntihar etmek isteyen Badii, kendisi öldükten sonra mezarıyla uğraşacak birisini aramak için yola koyulmuştur. Yolculuğu esnasında Kürt, Afgan ve Türk uyruklarına sahip 3 kişiye bu teklifini sunar. Sırasıyla asker, öğretmen ve tahnitçi olan bu üç kişiden biri Badii’nin vereceği görevi kabul eder. Lakin Badii bu 3 kişi olan muhabbetleri ve yolculuğu sırasında hayatına yeni anlamlar yükleyecektir.

16. Zamani Barayé Masti Asbha – Sarhoş Atlar Zamanı – 2000 – İMDb: 7,7

Yönetmenler: Bahman Ghobadi
İranlı Kürt yönetmen Bahman Ghobadi’nin ilk uzun metraj filmidir, Zamani Barayé Masti Asbha – Sarhoş Atlar Zamanı. İran – Irak sınırında yaşayan Kürt bir aileye mensup öksüz, kaçakçılıkla geçinen 5 kardeş babalarının da ölümüyle uçuruma doğru sürüklenmektedir.

15. Keshtzar Haye Sepid – Beyaz Çayırlar – 2009 – İMDb: 7,7

Yönetmenler: Mohammad Rasoulof
Rahmat, çeşitli yerlere seyahat ederek gözyaşı toplamaktadır. Gözyaşlarını ne yapıldığını bilmediği halde insanlar Rahmat’a onları vermekten imtina etmez. Yönetmen Mohammad Rasoulof, alegorik bir anlatımla bizleri farklı bir dünyaya götürüyor.

14. Leila – 1997 – İMDb: 7,8

Yönetmen: Dariush Mehrjui
Leila’nın görücü usulüyle Reza ile evlenmesini konu alan film Leila, Modern İran Sineması’nın kurucu yönetmeni Dariush Mehrjui’nin bir filmidir. Leila ile Raa kısa sürede kaynaşıp birbirlerine aşık olurlar. Fakat ilerleyen zamanlarda bir sorun patlak verecek ve mutluluklarına gölge düşecektir. Leila, çocuk sahibi olamayacaktır. Reza, bunu dert etmemesine rağmen özelikle Reza’nın annesi tek evlatları Reza’nın çocuk sahibi olmasını ve soylarının devamını getirmesi için karı – koca üzerinde kuma baskısı kurar. Acaba Leila, bu baskılara ne kadar dayanabilecektir?

13. Badkonake Sefid – Beyaz Balon – 1995 – İMDb: 7,8

Yönetmenler: Jafar Panahi
Razieh, 7 yaşında bir kız çocuğudur. İran’daki bir kutlama gününde annesinden aldığı para ile bir akvaryum balığı satın almak için giriştiği yolculuğu konu alan bir filmdir, Badkonake Sefid (Beyaz Balon). Razieh, balık parasını düşürünce etraftakilerden yardım ister ama herkes kendi derdine düşmüştür. Rezieh, amacına ulaşabilecek midir?

12. Baran – 2001 – İMDb: 7,9

Yönetmen: Majid Majidi
17 yaşındaki Azeri göçmen Latif, bir inşaatta ayak işlerine bakmaktadır. Bir gün inşaata çalışan Afgan göçmeni amelelerden biri yaralanır ve yerine adamın çelimsiz çocuğu işe gelmek zorunda kalır. Çocuğun ameleliğe gücü yetmeyince Latif’i işi çocuğa verilir ve Latif’ e amelelik yapmak düşer. Bu duruma çok bozulan Latif, bu çocuğa kin gütmektedir ta ki çocuğun sırrını öğrenene dek.

11. Chaharshanbe Soori – Çarşamba Ateşi – 2006 – İMDb: 8,0

Yönetmen: Asghar Farhadi
Rouhi, Tahran’ın güneyinde yoksul bir gettoda yaşayan bir kadındır. Tahran şehir merkezinde bir dairede temizliğe başlar. Temizlik yaptığı evin sahipler genç karı – koca çift Mojdeh ve Morteza arasındaki tartışmaya şahit olur. Mojdeh, Morteza’nın apartmandaki komşu kadın ile gizli bir aşk ilişkisi yaşadığını ileri sürmektedir. Rouhi de olayın içinde kendisini bulur.

10. Persepolis – 2007 – İMDb: 8,0

Yönetmen: Vincent Paronnaud, Marjane Satrapi
Marjane Satrapi’nin kendi hayatının otobiyografisi niteliğindeki aynı isimli çizgi romanından Vincent Paronnaud ile beraber beyaz perdeye uyarladığı siyah beyaz bir animasyon filmdir, Persepolis. Film de çizgi roman gibi 1970’lerin İran’ın politik sürecini aydın bir ailenin küçük kızının – Marjane’nin – merceğinden büyüleyici izlenimlerle alımlayıcı sına sunmaktadır.

9. Avaze Gonjeshk Ha – Serçelerin Şarkısı – 2008 – İMDb: 8,0

Yönetmen: Majid Majidi
Kerim, deve kuşu çiftliğinde çalışmaktadır. Çiftlikten bir deve kuşu kaçınca işinden olur, Kerim. Kerim’in kızı Haniye işitme engellidir ve işitme cihazı bir kaza sonucu arızalanır. Kerim, işitme cihazının tamiri için şehre inince yeni bir iş fırsatı kendisini bulur. Bu işten fazlaca kazanç elde edince onun ve ailesinin dünyasında değişimler meydana gelince Kerim, vicdanının sesine kulak verecektir.

8. Lakposhtha Parvaz Mikonand – Kaplumbağalar da Uçar – 2004 – İMDb: 8,1

Yönetmenler: Bahman Ghobadi
Saddam’ın düşüşünden sonra Irak çekilen ilk filmdir, Lakposhtha Parvaz Mikonand (Kaplumbağalar da Uçar). 55. Berlin Film Festivali’nden Barış ödülü almayı hak etmiş bu filmde 10’lu yaşlarının başındaki Satelite’nin peşinde Irak Türkiye sınırındaki Kürt mülteci kamplarındayız. Satelitte, bir taraftan uyduculuk yaparken bir taraftan da mayın toplayarak ailelerinin geçimlerine destek sağlayan çocukların liderliğini yapmaktadır. Bu filmle bahsi geçen çocukların dünyasına misafir oluyoruz.

7. Darbareye Elly – Elly Hakkinda – 2009 – İMDb: 8.1

Yönetmen: Asghar Farhadi
İran’ın ilk Oscar’lı filmidir, Darbareye Elly – Elly Hakkinda. Almanya’dan İran’a dönüş yapan Ahmad, üniversiteden arkadaşları ile Hazar kıyısında 3 günlüğüne bir eğlence düzenler. Anaokulu öğretmeni Elly de bu davete çağrılır. Elly, ansızın ortadan kaybolunca konuklar cevapsız sorularla baş başa kalırlar.

6. Nema-ye Nazdik – Yakın Plan – 1990 – İMDb: 8,2

Yönetmen: Abbas Kiarostami
Hüseyin Sabzian, varlıklı bir kadına kendini ünlü İranlı yönetmenlerden biri -Mohsen Makhmalbaf- olarak tanıtıp kadının ailesine sızar. Aileyi yeni filminde para karşılığında oynamak için ikna edecekken foyası ortaya çıkar ve mahkemeye verilip yargılanmaya başlar. Gerçek ile kurmacanın iç içe geçtiği bu filmde olayları gazetede okuyan gerçek bir yönetmen Kiarostami mahkemeye başvurup yarı- belgesel bir film ile olanı biteni yer yer canlandırarak bizlere sunar.

5. Range Khoda – Cennetin Rengi – 1999 – İMDb: 8,2

Yönetmen: Majid Majidi
Mohammed, kör bir erkek çocuğudur. Yatılı olarak okumaktadır. Yaz tatili geldiğinde babasının gelip onu okuldan alması ve köyüne götürmesi gerekmektedir. Babası oğlu Mohammed’in özürlü olmasından utandığı için onu başından savmak istemektedir. Çocuğu almak için geç gelmesi bir yana oğlunu götürmek istemeyip okulda bırakmaya kalkışır. Okul yönetii buna karşı çıkınca oğlunu zoraki köye götürür. Böylece Mohammed’in yaz tatilinde hayatını gözlemleriz.

4. Gaav – İnek – 1969 – İMDb: 8,2

Yönetmen: Dariush Mehrjui
İran Yeni Dalga Sineması’nın kurucu yönetmeni Dariush Mehrjui, Modern İran Sİneması’nın başlangıcı sayılan filmi 1969 yapımı filmidir, Gaav (İnek). Hasan, yoksul bir İran köyünde yaşamaktadır. Tek mal varlığı ineğine canı gönülden bağlıdır. Hasan, işle meşgulken ineği ölür. Bu haberin Hasan’ın hayatında büyük bir yıkım meydana getireceğini düşünen köylü ona ineğinin kaybolduğunu yalanını söyler. Hasan, ineğini arayıp bulamayınca fıttırmaya başlar. Artık Hasan kendini kaybolan ineği sanmaktadır.

3. Hamoun – 1990 – İMDb: 8,2

Yönetmen: Dariush Mehrjui
Ticari bir firmasında yöneticilik yapan Hamoun ile soyut ressam Mahshid aşık olup ve evlenirler. Evlendikten yıllar sonra Mahshid, Hamoun’dan boşanmak ister. Hamoun, Mahshid’in bir başkasıyla evleneceğini duyunca işler sarpa sarar.

2. Jodaeiye Nader Az Simin – Bir Ayrılık – 2011 – İMDb: 8,4

Yönetmen: Asghar Farhadi
Nader’in eşi Simin kızlarını da alıp hep beraber İran’dan ayrılmak istemektedir. Nader, alzheimerli babasını bu teklifi reddedince Simin boşanma davası açar eşine. Dava talebi kabul edilmeyen Simin ana ana evine dönünce Nader acilen bir hizmetli tutmak zorunda kalır. Çalışmaya gelen hizmetli hamiledir ve bir kaza sonu bu sıkıntılara yol açacaktır.İran Filmleri listemizin adından sıkça söz ettiren filmini izlemelisiniz.

1. Bacheha Ye Aseman – Cennetin Çocukları – 1997 – İMDb: 8,5

Yönetmen: Majid Majidi
Yoksul bir aileye mensup Ali, kardeşi Zehra’nın ayakkabılarını tamirciden getirirken kaybederse ne olur? Ailelerinin üzülmemesi için durumu onlardan gizleyen iki kardeş, bir çift ayakkabıyı okula gidip gelirken çoğu zaman geç kalmamak için gizlice bir yolun orta yerinde nöbetleşe değiştirerek kullanmaya başlarlar. Sıkıntıya düşen ufaklıkların imdadına okullarında yapılacak bir yarışma yetişir. Ali okulca düzenlenecek koşu yarışmasına katılıp üçüncülük ödülü olan spor ayakkabıyı kardeşi için kazanmayı amaçlamaktadır. Peki ya Ali, üçüncü olamazsa…

Et.ket: İran Filmleri, En İyi İran Filmeri, İran Sineması